Gjykata e Lartë e Rusisë të martën (28 dhjetor) urdhëroi mbylljen e “Memorialit”, grupit më të shquar të të drejtave të njeriut në vend, që ishte marrë me spastrimet e epokës së Stalinit dhe simbolizonte demokratizimin post-sovjetik, raporton Euroactiv, transmeton Portalb.mk.

Vendimi kundër strukturës qendrore të grupit Memorial, vjen një vit pasi pushteti në Rusi filloi me burgosjen e kritikut kryesor të presidentit Vladimir Putin, Alexei Navalny dhe pati një goditje historike ndaj grupeve të të drejtave dhe mediave të pavarura.

Nëntorin e kaluar, nga grupi Memorial thanë se ishin të njoftuar nga gjykata supreme e Rusisë se prokurorët kishin paraqitur një kërkesë për të shpërndarë grupin për shkelje sistematike të legjislacionit të” “agjentëve të huaj”.

Të martën, gjykatësja Alla Nazarova urdhëroi mbylljen e grupit Memorial dhe degëve të saja rajonale pasi prokurorët akuzuan organizatën se nuk kishte shënuar botimet e saj me një etiketë “agjent i huaj”, etiketa për grupet që marrin fonde jashtë shtetit.

“Turp! Turp!” mbështetësit bërtitën në gjykatë pas vendimit.

Prokurorët akuzuan gjithashtu grupin Memorial për denigrim të kujtesës së Bashkimit Sovjetik dhe fitoreve të tij si dhe rehabilitimin e “kriminelëve nacistë”.

Gjatë seancës dëgjimore të së martës, një prokuror tha se Memorial “krijon një imazh të rremë të BRSS si një shtet terrorist dhe denigron kujtesën e Luftës së Dytë Botërore”.

Vendimi është goditja më e rëndë ende për organizatën e themeluar në vitin 1989 nga disidentët sovjetikë, duke përfshirë edhe laureatin e çmimit Nobel për Paqe, Andrei Sakharov.

Vendimi erdhi pasi Putin akuzoi grupin se bën propagandë për “organizata terroriste dhe ekstremiste”.

Në një deklaratë të martën në mbrëmje, grupi Memorial tha se do të apelojë dhe do të gjejë “mënyra ligjore” për të vazhduar punën e saj. “Memorial nuk është një organizatë, nuk është as një lëvizje sociale”, thuhet në deklaratë. “Përkujtimi është nevojë e qytetarëve të Rusisë për të ditur të vërtetën për të kaluarën e saj tragjike, për fatin e shumë miliona njerëzve.”

„Lajm shkatërrues“

Vendimi i gjykatës shkaktoi gjithashtu një reagim ndërkombëtar.

“Përndjekja e Qendrës Ndërkombëtare të të Drejtave të Njeriut përkujtoi se është një fyerje për misionet e tyre fisnike dhe për kauzën e të drejtave të njeriut kudo”, tha në një deklaratë Sekretari i Shtetit i SHBA Antony Blinken. “Populli i Rusisë – dhe kujtimi i miliona njerëzve që vuajtën nga represioni i epokës sovjetike – meritojnë më mirë.” Vendimi, shtoi Blinken, “pason një vit të hapësirës në tkurrje të shpejtë për shoqërinë e pavarur civile, median dhe aktivistët pro-demokracisë në Rusi”.

Ministri i Jashtëm francez Jean-Yves Le Drian tha se shpërbërja e grupit  Memorial ishte një “humbje e tmerrshme” për Rusinë, duke shtuar se vendimi ishte “thellësisht shqetësues” për të ardhmen e kërkimit historik dhe mbrojtjen e të drejtave të njeriut.

Gjermania e quajti vendimin e gjykatës “më se të pakuptueshëm” dhe tha se ishte në kundërshtim me detyrimet ndërkombëtare për të mbrojtur të drejtat themelore civile.

Marija Pejcinovic Buric, sekretare e përgjithshme e Këshillit të Evropës, tha se “lajmi shkatërrues” nënkuptonte se Rusia dukej se po largohej “më tej nga standardet dhe vlerat tona të përbashkëta evropiane”.

Grupi ka kaluar vite duke u marrë me mizoritë e kryera në Bashkimin Sovjetik, veçanërisht në rrjetin famëkeq të kampeve të burgjeve, Gulag. Mbështetësit thonë se mbyllja e tij sinjalizon fundin e një epoke në procesin e demokratizimit post-sovjetik të Rusisë, i cili filloi 30 vjet më parë këtë muaj.

“Tragjedi për Rusinë”

Autori Leonid Bakhnov, gjyshi i të cilit u ekzekutua në kulmin e spastrimeve të epokës së Stalinit në vitin 1937, tha se mbyllja e grupit ishte “një tragjedi për Rusinë”. Themeluesit e Memorial-it kanë mohuar çdo shkelje serioze, duke thënë se vetëm një numër të dokumetëve të parëndësishme mund t’i mungojë etiketa “agjent i huaj”.

Seanca e së martës ishte një nga dy rastet e ngritura kundër grupit. Prokurorët kanë kërkuar gjithashtu që gjykata të mbyllë Qendrën për të Drejtat e Njeriut të Memorialit, duke e akuzuar atë për faljen e “terrorizmit dhe ekstremizmit” përveç shkeljes së legjislacionit për “agjentët e huaj”.

Qendra e të Drejtave të Njeriut e Memorial ka bërë fushatë për të drejtat e të burgosurve politikë, emigrantëve dhe grupeve të tjera të margjinalizuara dhe ka theksuar abuzimet, veçanërisht në rajonin e trazuar të Kaaukazit të Veriut që përfshin Çeçeninë.

Analisti politik Anton Orekh tha se mbyllja e Memorialit ishte e ngjashme me “justifikimin publik të spastrimeve të Stalinit”. “Pasojat për të tashmen dhe të ardhmen e vendit tonë do të jenë katastrofike”, shtoi ai.

Auschwitz Memorial tha në Twitter: “Një fuqi që ka frikë nga kujtesa nuk do të jetë kurrë në gjendje të arrijë pjekurinë demokratike”.

Të hënën, një gjykatë në qytetin veriperëndimor të Petrozavodsk rriti me dy vjet dënimin për 13 vjet burg për kreun e Memorialit në Karelia, Yury Dmitriev, në një rast abuzimi seksual që mbështetësit e tij e quajnë dënim për punën e tij.

Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari