Ambasada ruse në Shkup është mbajtësi i rekordeve për numrin e postimeve në Facebook. Vendi është në krye të interesit të Kremlinit në rajon, ka më shumë poste vetëm në Rumani. Lufta hibride kundër Maqedonisë së Veriut nga shërbimet sekrete ruse është një realitet

Shkruan: Goran Lefkov

Në dy vitet e fundit, Ambasada Ruse në Shkup ka postuar mesatarisht një numër të lartë prej 5 postimesh në ditë në faqen e saj në Facebook. Këtë e tregon hulumtimi i fundit i Qendrës për Studimin e Demokracisë nga Sofja, e cila ka monitoruar njoftimet e disa ambasadave në Ballkan në dy vitet e fundit.

Meqë ra fjala, një numër kaq i konsiderueshëm postimesh nga Ambasada Ruse në Shkup është disa herë më i lartë se numri i postimeve në faqen e Ministrisë së Punëve të Jashtme të Maqedonisë, e cila poston mesatarisht 3 postime në javë (gjithsej 5 në Mars deri më tani dhe gjithsej 12 në shkurt 2023), rreth 40 për qind të numrit të përgjithshëm të postimeve në faqen e qeverisë maqedonase në Facebook, në të cilën postohen mesatarisht rreth 12 postime në ditë (mars 2023).

Sipas Goran Georgiev, studiues në Qendrën për Studimin e Demokracisë nga Sofja, aktiviteti i Ambasadës Ruse është i pakrahasueshëm me pjesën tjetër

Të dhënat në hulumtim janë marrë përmes monitorimit me softuer të specializuar për shkarkimin e të dhënave nga mediat online, profilet e rrjeteve sociale të politikanëve, figurave publike dhe diplomatëve, kanalet e komunikimit online të misioneve diplomatike nga rajoni i Ballkanit, thotë Georgiev.

Ai thekson se Maqedonia e Veriut është një nga vendet më të prekura nga propaganda ruse.

Sipas numrit të postimeve në rrjetin social Facebook, misionet diplomatike të Bashkimit Evropian, Francës, Gjermanisë, Rusisë, Britanisë së Madhe dhe SHBA-së në Maqedoni kanë publikuar rreth 7500 postime në vitin 2021 dhe 2022. Mbi 50 për qind e këtyre njoftimeve i përkasin misioneve diplomatike ruse në vend.

Nga të gjitha vendet e ish-Jugosllavisë, më së shumti postime kanë publikuar te ne, ndërsa në Ballkan më shumë vetëm në Rumani. Atje, nga gjithsej 10.500 poste, rreth 7.100 i përkasin misioneve diplomatike ruse.

Kjo është e rëndësishme, pasi mbi 90 përqind e trafikut të mediave sociale në Evropën Juglindore është në Facebook.

Sipas numrit të ndërveprimeve të përdoruesve me postimet e misioneve diplomatike, si pëlqime, komente dhe shpërndarje, në krye të Ballkanit sipas numrit të banorëve është edhe faqja e Facebook-ut e Ambasadës Ruse në Maqedoni.

Në Bullgari ka më shumë ndërveprime të përdoruesve të njoftimeve në faqen e ambasadës ruse, pra 2,3 milionë ndërveprime, pasuar nga Greqia me 770 mijë, Rumania me 517 mijë dhe Maqedonia me 296 mijë. Kur këto të dhëna ndahen me numrin e banorëve, rezulton se në Bullgari ka një ndërveprim për çdo 3 banorë, në Maqedonin e Veriut një ndërveprim për çdo 7 banorë, Greqi për 14 dhe Rumani për çdo 35 banorë.

Që nga viti 2014 ne jemi në një luftë hibride me Rusinë. Ballkani është një objektiv i veçantë i kësaj lufte. Sasia e dezinformatave të publikuara është rritur jashtëzakonisht shumë që nga fillimi i luftës në Donbass në vitin 2014. Vetë shteti rus krijoi dhe kontrollonte shumë faqe interneti. Kemi informacione se disa site në Bullgari janë krijuar nga shteti rus, pra nga shërbimet sekrete ruse, thotë Georgiev.

Ai shton se taktikat e propagandës ruse kanë ndryshuar.

Rusia nuk ka nevojë të investojë në mediat tona tradicionale, ajo i arrin qëllimet e saj përmes grupeve në rrjetet sociale, thotë Georgiev.

Analisti Xhelal Neziri ka kohë që hulumton propagandën ruse në Maqedoni dhe në Ballkan. Sipas tij, ndikimi i propagandës ruse është i dukshëm.

Që nga viti 2016, kur përpjekjet për zgjidhjen e problemit me Greqinë filluan të intensifikohen, Rusia ka rritur stafin e saj diplomatik në vend. Është e qartë se Moskës nuk i pëlqente zgjidhja e çështjes me Greqinë, sepse kështu u hapën dyert për anëtarësimin e vendit në NATO. Deri në vitin 2018, ndikimi rus në vend ishte i pranishëm në formën e “fuqisë së butë”, përmes qendrave të kulturës, investimeve, arsimit, etj. Pas miratimit të Marrëveshjes së Prespës në të njëjtin vit, e cila përfundimisht zgjidhi problemin me Greqinë dhe hoqi veton për NATO-n, Rusia filloi një luftë hibride kundër vendit tonë. Më pas ministri rus i Punëve të Jashtme Sergej Lavrov deklaroi se me anëtarësimin në NATO, Maqedonia bëhet cak legjitim i Rusisë, thotë Neziri.

Neziri beson se regjimi i Putinit përdor të gjitha mjetet e mundshme për të ruajtur dhe forcuar ndjenjat pro-ruse në vend. Kjo mbështetje i nevojitet Moskës për t’i drejtuar qytetarët e Maqedonisë në agjendën e saj, për të ndërtuar një qëndrim publik dominues pro-rus për çështjet aktuale të sigurisë dhe gjeopolitike dhe për t’i orientuar ata drejt një partie apo opsioni të caktuar politik, i cili ose është pro- i orientuar nga Rusia, ose, megjithatë, performanca e saj politike përshtatet me agjendën ruse në rajon.

Ai shton se që nga anëtarësimi në NATO në mars të vitit 2020, Maqedonia ka qenë shënjestër e vazhdueshme e luftës hibride dhe e tillë do të mbetet edhe në periudhën e ardhshme. Shkak për këtë është fakti se si anëtari më i ri i NATO-s shihet si “thembra e Akilit” e kësaj aleance.

Ky artikull është përgatitur në kuadër të projektit Promovimi i qasjes në lajme të besueshme për të luftuar dezinformatat, i zbatuar nga Fondacioni Metamorfozis. Artikulli, i botuar fillimisht në Vërtetmatës, është mundësuar nga mbështetja e fondacionit jofitimprurës amerikan NED (National Endowment for Democracy). Përmbajtja e këtij artikulli është përgjegjësi e autorit dhe nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Metamorphosis, NED ose bashkëpunëtorëve të tyre

Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari