Përkundër faktit se ai nuk është gazetar i afirmuar në vend, Todorovski madje arriti të ftohet tre herë nga Rusia për të shkuar në “turne shtypi” në Ukrainë, nga ku më pas njohuritë dhe raportimet e tij përfunduan në mediat maqedonase dhe bullgare. Nëpërmjet raporteve të tij nga konferenca të ndryshme me narrativa antiperëndimore, përcilleshin në mënyrë të hollësishme pikëpamjet në favor të Kremlinit, por e gjithë kjo bëhej nën petkun e gazetarisë dhe shkencave politike. Me fjalë të tjera, njerëzit që interviston Todorovski ose pikëpamjet e të cilëve ai përcjell, nuk devijojnë shumë nga zëri i Kremlinit.
Mund të them se një nga kanalet përmes të cilave dezinformatat u shpërndahen mediave bullgare për frikësim, kalon përmes shtetasit maqedonas Darko Todorovski, i cili paraqitet si korrespondent dhe njohës i temave ruso-ukrainase. Një kontroll i thjeshtë tregon se shumë media bullgare i referohen raporteve të tij dhe mund ta konkludoni vetë se deri ku ka arritur, theksoi Grozev.
Jam gati të publikoj të gjitha dokumentet ku studioj dhe jetoj në Moskë, si dhe të gjitha transaksionet bankare. Pse jam përfshirë, me shumë mundësi për shkak të artikujve të mi në Pogled. Të gjitha tekstet e mia në Pogled janë të firmosura me emrin dhe mbiemrin tim. Në Pogled ka tekste dhe raporte të mia nga dy turne shtypi në zonat e luftës në Ukrainë, si dhe tekste nga ngjarje dhe konferenca të tjera në Rusi. Me Pogled-in pata një bashkëpunim të frytshëm deri në verën e vitit 2022. Si rezultat i faktit se në botë po zhvillohet Lufta Botërore, dhe ligjet dhe censura që u miratuan në Evropë (Bullgari) dhe në Rusi, ne e ndërpremë bashkëpunimin. Në ditët e sotme, Rusia dhe Perëndimi akuzojnë njëri-tjetrin për përhapjen e lajmeve të rreme dhe propagandës. Në raste të tilla, më e lehtë është të fajësosh dikë, sidomos nëse është shtetas i një shteti tjetër dhe nëse ka mendim dhe pikëpamje të ndryshme, tha Todorovski për Vërtetëmatës.
Si e pa Todorovski Mariupolin e bombarduar?
Vërtetmatës i gjeti tekstet e Todorovskit në Pogledin bullgar. Njëra është publikuar më 8 maj 2022, pasi ushtria ruse kishte marrë Mariupolin. Aty Todorovski publikon një raportim nga periudha kur ishte në Mariupolin e bombarduar dhe të shkatërruar me titull “Si jetohet në qytet dhe çfarë ndodh realisht në Mariupol”.
Raporti thotë:
Disa qytetarë (në Mariupol) thonë se janë rusë dhe se flasin rusisht dhe se janë të lumtur që ushtria ruse dhe e Donetskut janë në Mariupol. Një numër i madh i qytetarëve të Mariupolit po luftojnë në radhët e ushtrisë së Donetskut. Por disa qytetarë thonë se prisnin që Rusia në 2014 të bënte atë që bëri sot dhe se atëherë qyteti do të kishte rënë pa luftë, ndryshe nga tani kur praktikisht është shkatërruar. Dhe shumë nuk e kuptojnë pse qyteti u shkatërrua. Ata fajësojnë Ukrainën, Rusinë dhe NATO-n për gjithçka që po ndodh.
Ata premtuan se ata që kanë kërkuar para do të ndëshkohen. Bashkë me fëmijën, gruaja shkoi në shtabin ushtarak për ta zgjidhur problemin, shkruan Todorovski në Pogledin bullgar.
Pra, në qytetin ku ka varreza masive me viktima të grumbulluara ukrainase, kryetari i ri në raportin e Todorovskit bëhet ai që zgjedh problemet. Raporti i Todorovskit u shkrua rreth pesëmbëdhjetë ditë pasi autoritetet ukrainase njoftuan se varreza masive ishin gjetur në një fshat afër Mariupolit, së bashku me llogore në fshatin Manush në Donetsk, për të cilat Vadim Bojçenko (ish-kryetar i bashkisë së Mariupolit) tha se forcat ruse po mblidhnin trupat në kamionë dhe i hodhën atje për të mbuluar krimet e tyre. Por për këtë nuk flitet as edhe një fjalë në raportin e Todorovskit nga Mariopoli.
Para kësaj, në shkurt të vitit 2022, Todorovski intervistoi Tit Turnshek, ish-ministër i Mbrojtjes i Sllovenisë dhe intervista përfundoi në disa portale maqedonase.
Turnsek i tha Todorovskit se “Rusia është e detyruar të hyjë në operacion në Ukrainë sepse për tetë vjet Ukraina nuk donte të përmbushte marrëveshjen e Minskut”.
E gjithë kjo e shtyu Rusinë të ndërhynte ushtarakisht, për të mbrojtur popullsinë ruse. Rusia u përpoq ta zgjidhte konfliktin në mënyrë paqësore, por Ukraina, e mbështetur nga SHBA dhe NATO, nuk i dëgjoi shqetësimet e Rusisë. Rusia vendosi t’i jepte fund dhe vendosi për luftë. Kujtojmë se Ukraina zhvilloi një luftë civile kundër Donetskut dhe Luhanskut për tetë vjet dhe për këtë qëllim përdori shumë grupe paraushtarake me ideologji naziste, thotë Turnsek në intervistë.
Në intervistë, bashkëbiseduesi i Todorovskit vlerëson se kjo luftë më së shumti i shkon për shtat SHBA-së, e cila “gjatë gjithë kohës me vetëdije e provokoi Rusinë në këtë luftë dhe në fund ia doli”.
Çfarë thonë faktet?
Ndryshe nga qëndrimet e tilla, pra përpjekjet për të justifikuar agresionin ushtarak të Rusisë, në Ukrainë nuk pati asnjë persekutim të organizuar ndaj njerëzve që flasin gjuhën ruse. Ka dy marrëveshje të Minskut. E para është ajo për të cilën u pajtuan Ukraina dhe separatistët e mbështetur nga Rusia në vitin 2014. Të burgosurit do të shkëmbeheshin, do të dërgohej ndihma humanitare dhe do të tërhiqej artileria e rëndë pesë muaj pas fillimit të konfliktit në të cilin vdiqën 2,600 njerëz (Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky pretendon 15,000 të vdekur). Kjo marrëveshje u prish shpejt, me shkelje nga të dyja palët. Marrëveshja e dytë ishte midis përfaqësuesve të Rusisë, Ukrainës, OSBE-së dhe liderëve të dy rajoneve separatiste pro-ruse. Është nënshkruar në shkurt 2015 dhe ka 13 pika. Kjo marrëveshje vendosi hapa ushtarakë dhe politikë që mbetën të pazbatuara. Pengesa më e madhe ishte se Rusia këmbënguli se nuk është palë në konflikt dhe për këtë arsye “nuk është e detyruar nga marrëveshja”. Pika e dhjetë e kësaj marrëveshjeje, për shembull, kërkon tërheqjen e të gjitha formacioneve të huaja të armatosura dhe pajisjeve ushtarake nga Donetsk dhe Luhansk. Ukraina thotë se janë forcat e Rusisë, por Moska mohon se ka ndonjë forcë ruse atje.
Në realitet, njerëzit që flasin rusisht ose qytetarët etnikë rusë në Ukrainën lindore nuk kanë qenë objektiv i ndonjë persekutimi,e lëre më për gjenocidin nga duart e autoriteteve ukrainase, kjo është konfirmuar në raportet e publikuara nga Këshilli i Evropës, Komisariati i Lartë i Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut dhe OSBE.
Ne nuk e inkurajojmë Ukrainën të synojë përtej kufijve të saj. Ne nuk duam ta zgjasim luftën vetëm për të shkaktuar dhimbje në Rusi. Parimi im në krizë është se asgjë për Ukrainën nuk do të zgjidhet pa Ukrainën. Unë nuk do të bëj presion ndaj qeverisë ukrainase as privatisht, as publikisht. Bisedimet ukrainase me Rusinë nuk kanë ngecur sepse Ukraina i ka kthyer shpinën diplomacisë, por kanë ngecur sepse Rusia vazhdon të luftojë për të marrë kontrollin e një pjese më të madhe të Ukrainës. Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë të forcojnë Ukrainën dhe ta mbështesin atë në përpjekjet e saj për të arritur një fund të negociuar të konfliktit. Agresioni i paprovokuar, bombardimi i shtëpive dhe qendrave kulturore dhe dëbimi i detyruar i miliona njerëzve e bëjnë luftën në Ukrainë një problem thellësisht moral, tha Biden.
Me fjalë të tjera, veprimet ruse për të minuar dhe kërcënuar integritetin territorial, sovranitetin dhe pavarësinë e Ukrainës janë të paligjshme, shkruan delegacioni i BE-së në Kinë.
Todorovski informoi edhe nga një konferencë ndërkombëtare në Moskë
Perëndimi akuzon qëllimisht Rusinë për pushtimin e Ukrainës dhe përdor dhe krijon lajme të rreme për të. Rusia është subjekt i një propagande masive dhe një luftë e rëndë informacioni po zhvillohet kundër Rusisë.
Perëndimi po nxit luftën në Ukrainë sepse ka nevojë për të. Ukraina është e shpenzueshme. SHBA po ndjek menjëherë disa detyra për të eliminuar Rusinë si armik gjeopolitik dhe për të kthyer elitat financiare ruse kundër Putinit. SHBA-së i duhet kjo luftë për ta shtyrë Rusinë nga Evropa.
Lufta kundër dezinformimit
Ne nuk jemi të interesuar për territorin e vendeve të tjera. Ne jemi të interesuar vetëm për de-okupimin e vendit dhe territoreve tona, tha ai.
Faktet janë se Moska po nxiste krizën duke vendosur më shumë se 100,000 trupa në kufirin me Ukrainën, pa u ndërmarrë veprime të ngjashme në anën ukrainase të kufirit.
Rusia fajëson të tjerët për agresionin e saj, por është përgjegjësi e Moskës që t’i japë fund krizës në mënyrë paqësore përmes diplomacisë dhe de-përshkallëzimit. Moska pushtoi Ukrainën në vitin 2014, pushtoi Krimenë. Ky është një zakon i sjelljes ruse për të minuar sovranitetin dhe integritetin territorial të vendeve në rajon, pasi ajo pushtoi pjesë të Gjeorgjisë në vitin 2008 dhe nuk përmbushi detyrimet e saj për të tërhequr trupat dhe municionet nga Moldavia ku ato mbeten pa pëlqimin e qeverisë, shkruajtën nga Departamenti i Shtetit më 20 janar 2022.
Departamenti i Shtetit përmendi gjithashtu narrativën, e përdorur shpesh në propagandën ruse, se Rusia supozohet se po mbron rusët etnikë në Ukrainë.
Siç u përmend më parë, nuk ka raporte të besueshme për rusët etnikë ose popullsinë që flasin rusisht nën kërcënimin e qeverisë ukrainase. Megjithatë, ka raporte të besueshme se në Krimenë e pushtuar si dhe në Donbas, ukrainasit përballen me shtypjen e kulturës dhe identitetit të tyre kombëtar dhe jetojnë në një mjedis frike. Në Krime, Rusia po i detyron ukrainasit të marrin nënshtetësinë ruse ose të humbasin pronën e tyre, aksesin në kujdesin shëndetësor ose vendet e punës. Ata që kundërshtojnë në mënyrë paqësore pushtimin dhe kontrollin rus burgosen padrejtësisht, bastisen shtëpitë e tyre, diskriminohen dhe në disa raste abuzohen. Pakicat fetare dhe etnike atje janë nën vëzhgim dhe persekutim si ekstremistë dhe terroristë, shkruan Departamenti i Shtetit.
Por kjo është kontradiktore. Nuk ka asnjë “pushtim të pashmangshëm”, veçanërisht kur Rusia nuk u sulmua nga Ukraina, as nuk u kërcënua territorialisht në asnjë mënyrë.
Një tjetër pjesëmarrës në konferencë, Johan Backman, tha se në Evropë “po promovohen dy ideologji, homoseksualiteti dhe rusofobia”.
Pikërisht për konferenca të tilla, Departamenti i Shtetit shkroi se ato janë një nga mënyrat me të cilat Rusia injekton dezinformata në hapësirën mediatike.
Narrativa e parë që Rusia përdor është se ajo është një viktimë e pafajshme. Qeveria ruse e trajton në mënyrë të rreme Rusinë si viktimë dhe veprimet e saj agresive si një përgjigje të detyruar ndaj veprimeve të supozuara të Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve dhe partnerëve të tjerë demokratikë. Për të përforcuar këto pretendime, Rusia përdor monedhën e saj të preferuar “Rusofobia”. Pas pushtimit të Ukrainës në vitin 2014, qeveria ruse dhe mediat dezinformuese të kontrolluara nga shteti filluan të akuzojnë këdo që vë në dyshim veprimet ruse si rusofobi. Për shembull, Rusia pretendon se reagimi negativ ndërkombëtar ndaj pushtimit të një vendi të pavarur është vetëm sepse njerëzit kanë frikë nga Rusia dhe e urrejnë Rusinë. Por sipas grafikut më poshtë, rusofobia nuk ishte një shqetësim i Ministrisë së Jashtme ruse apo mediave dezinformuese të financuara nga shteti derisa ushtria ruse pushtoi Ukrainën. Pretendimet për rusofobinë mbahen në tema të ndryshme dhe përdoren kur qeveria ruse dëshiron të luajë viktimën, kur në të vërtetë është agresori, shkruan Departamenti i Shtetit.
Relativizimi i të keqes
Ashtu si ju, unë kam lexuar propagandë dhe lajme të rreme nga të dyja palët. Dhe vetë Hristo Grozev në akuzat e tij thotë se nuk ka prova se janë bërë transferta parash, megjithëse përmend shuma astronomike parash. Artikujt në Pogled janë të miat, me emër dhe mbiemër, por unë nuk kam paguar apo transferuar para në Bullgari dhe as nuk kam qenë në Bullgari vitet e fundit. As unë nuk jam përgjegjës për ndonjë propagandë në Bullgari apo në Ballkan. Mund të kontrollohet dhe vërtetohet lehtësisht. Rreth Infomax-it, unë kam kontaktuar dy herë në internet me ta. Dhe disa nga tekstet e mia publikohen atje, plus ato shkarkojnë tekstet e mia nga kanali im në Telegram ose faqja ime në FB. Po shkarkojnë edhe portale të tjera, që më kanë pyetur për këtë. Nuk kam asnjë angazhim pune apo honorare me Infomax dhe kjo mund të kontrollohet. Bëhej fjalë për bashkëpunim vullnetar, ata u interesuan për mendimin dhe pikëpamjet e dikujt që jeton në Rusi dhe që ishte në zonat e luftës në Ukrainë. Ishte interesante për mua të ndaja mendimin tim dhe atë që kam parë në zonat e luftës, thotë Todorovski.
Unë jam duke studiuar konfliktet ushtarake dhe punën e kompanive ushtarake dhe po shkruaj një tezë doktorature për atë temë. Unë kam vite që shkruaj në profilin tim në Facebook për ato tema. Tre herë si gazetar, së bashku me grupe prej 40 gazetarësh të huaj, kam qenë pjesë e turneve për shtyp të Ministrisë së Mbrojtjes së Federatës Ruse në zonën ushtarake në Ukrainë pas fillimit të luftës në Ukrainë dhe artikujt e mi janë botuar në Maqedoni dhe Bullgari, gjithasthu edhe paraqitjet në Maqedoni, Serbi dhe Bullgari. Pas të gjitha teksteve dhe analizave të mia të publikuara ndër vite, si dhe paraqitjeve në video, qëndron emri dhe mbiemri im. Kam shkruar qindra artikuj, artikuj shkencorë për tema të ndryshme. Kjo mund të kontrollohet lehtësisht. Dhe për një pjesë të madhe të atyre teksteve dhe daljeve kam marrë honorare, thotë Todorovski për Vërtetëmatës.
Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari