Ambasadori i Rusisë në vend, Sergei Bazdnikin, thotë se prioriteti i Rusisë nuk është konfrontimi, por sigurimi i sigurisë dhe kushteve për një zhvillim paqësor dhe të begatë të vendit në kushte paqësore. Por faktet thonë të kundërtën – Rusia ka pranuar zyrtarisht ekzistencën e dy republikave separatiste në territorin e Ukrainës, që është një ndërhyrje e drejtpërdrejtë në punët e brendshme të vendit. Kjo cenon themelet e së drejtës dhe parimeve ndërkombëtare, sepse njohja e këtyre dy republikave separatiste, dhe më pas vendosja e forcave ushtarake në to, cenon integritetin dhe sovranitetin e Ukrainës në territoret e saj të njohura nga OKB-ja dhe vendet e botës.

Shkruan: Meri Jordanovska

Dy ditë pasi Rusia e pranoi në mënyrë të njëanshme ekzistencën e Republikës Popullore të Donetskut dhe Republikës Popullore të Luhanskut, ambasadori rus në Republikën e Maqedonisë së Veriut, Sergei Bazdnikin, postoi një video në Facebook me rastin e Ditës së Mbrojtësit të Atdheut. Në mesazhin e përcjellë nga ambasadori Bazdnikin, evidentohen disa spine që nuk korrespondojnë me situatën reale lidhur me krizën ruso-ukrainase.

Spin: Vërejmë përforcimin e retorikës militariste, rastet e shpeshta të provokimeve pranë kufijve tanë, intensifikimit të dërgesave të armëve për fqinjin tonë – Ukrainën.. 

[Burimi: Fjalimi i ambasadorit rus Sergej Bazdnikin në Facebook, data: 23.02.2022]

Kundërspin: Dorëzimi i armëve nuk është i ndaluar dhe është e vërtetë që disa vende i dërgojnë armë Ukrainës, e cila është një vend sovran dhe ka çdo të drejtë ta kërkojë atë nga vendet e tjera. Kjo nuk duhet vendosur në kontekstin e retorikës militariste apo provokimeve pranë kufijve, por në kuadër të mbrojtjes së shtetit nëse kërcënohet sovraniteti i tij.

Ushtria ukrainase ka nevojë për armë, pasi Rusia ka modernizuar forcat e saj të armatosura vitet e fundit. Ukraina, nga ana tjetër, trashëgoi një arsenal armësh pas rënies së Bashkimit Sovjetik në vitin 1991, por një pjesë e madhe e tyre u shitën jashtë vendit dhe nuk u investua për blerjen e të rejave. Sot shteti përdor pajisje që janë prodhuar në vitet shtatëdhjetë dhe tetëdhjetë të shekullit të kaluar.

Për më tepër, Ukraina nuk ka zgjidhje tjetër veçse të bëjë gjithçka që mundet për t’u mbrojtur nëse dihet se në 6-8 muajt e fundit në kufijtë e saj lindorë dhe veriorë, Rusia dhe Bjellorusia kanë grumbulluar midis 150-190 mijë trupa rus dhe armë të rënda sulmuese (tanke, mjete të blinduara të këmbësorisë, raketahedhës me shumë tyta, artileri vetëlëvizëse me rreze të gjatë, raketa balistike), por edhe pajisje të tjera mjekësore, si sasi të mëdha gjaku dhe plazma gjaku për transfuzion, dhe së fundi edhe përgatitjen e spitaleve polake pranë kufirit, që do të thotë se pa mëdyshje po bëhen përgatitje për operacione ushtarake sulmuese thellë në territorin e Ukrainës.

Në një situatë të tillë, asnjë vend nuk mund të fajësohet se po përgatitet për vetmbrojtje. Përveç faktit se “intensifikimi i dërgesave të armëve“, siç thotë ambasadori Bazdnikin, ndodh vetëm pasi grumbullimi i trupave në kufirin me Ukrainën është bërë më i sigurt, më i dukshëm dhe më i qartë. Para kësaj, dërgesat e armëve mbrojtëse në Ukrainë nga partnerët perëndimorë bëheshin përmes planeve të dakorduara më herët, pasi ishin bërë përgatitjet e nevojshme, si dhe përmes sasive më të vogla.

Përveç kësaj, armët e dërguara nga vende të caktuara janë vetëm për qëllime mbrojtëse. Në janar, Ukraina mori sisteme të lehta të mbrojtjes antitank nga Britania si pjesë e asistencës teknike ndërkombëtare dhe zëvendësministri ukrainas i mbrojtjes Anatoli Petrenko, tha se armët do të përdoren vetëm për qëllime mbrojtëse.

Që në vitin 2017, Shtetet e Bashkuara miratuan një plan për dërgimin e armëve në Ukrainë, me qëllim forcimin e ushtrisë ukrainase, e cila po luftonte me separatistët e mbështetur nga Rusia.

Megjithatë, në vitin 2014, zyrtarët e NATO-s deklaruan se Aleanca nuk do të dërgonte armë në Ukrainë, e cila nuk është vend anëtar, por se anëtarët individualë kanë çdo të drejtë të zgjedhin nëse do ta bëjnë këtë apo jo. Prandaj, intensifikimi i dërgesave të armëve është plotësisht i justifikuar, duke pasur parasysh faktin se ka konflikt të vërtetë në Ukrainën lindore, dhe Kombet e Bashkuara vlerësojnë se nga viti 2014 deri në shkurt 2022 në vend janë vrarë nga 14.200 në 14.400 njerëz, nga të cilët të paktën 3,407 civilë, 4,400 anëtarë të forcave të sigurisë ukrainase dhe 6,500 anëtarë të grupeve të armatosura.

Spin: Rriten rreziqet e rrëshqitjes në spirale konfrontimi që çon në humnerë. Theksoj – vendi ynë nuk ka synime agresive ndaj asnjë vendi tjetër. Ne nuk kërcënojmë askënd. Prioriteti ynë nuk është konfrontimi, por ofrimi i sigurisë dhe kushteve për zhvillim paqësor, të begatë të vendit në kushte paqësore.

Kundërspin: Me vetë njohjen e kufijve të dy republikave separatiste cenohet integriteti territorial i Ukrainës, ndërsa rritet edhe rreziku, sepse në territorin e këtyre dy republikave separatiste ka zona që janë nën kontrollin e qeverisë ukrainase, pra ushtrisë. Prandaj, nuk mund të thuhet se Rusia nuk ka synime agresive ndaj ndonjë vendi tjetër, me vetë hyrjen në territorin e një shteti sovran të forcave të armatosura ruse.

Njohja e të ashtuquajturës Republika Popullore e Donetskut (RPD) dhe të ashtuquajturës Republika Popullore e Luhanskut (RPL) në Ukrainë ndodhi të hënën. Të dy republikat nuk janë njohur nga asnjë anëtar i Kombeve të Bashkuara dhe disa orë pas njohjes, presidenti rus Vladimir Putin udhëzoi Ministrinë e Mbrojtjes të “siguronte ruajtjen e paqes në RPD dhe RPL nga forcat e armatosura ruse”. Putin me aklamacion mori miratim nga dhoma e sipërme e Dumës ruse për përdorimin e ushtrisë jashtë vendit.

Me vendosjen e më shumë se 150,000 trupave dhe armëve të rënda pranë kufirit me Ukrainën, nuk mund të flitet për “zhvillim në kushte paqësore“. Që para tre javëve, Ukraina i bëri thirrje Rusisë që të tërheqë forcat e saj përgjatë kufirit midis dy vendeve dhe të rifillojë dialogun me Perëndimin nëse dëshiron të ulë seriozisht tensionet.

Edhe pse Moska ka mohuar se dëshiron të sulmojë Ukrainën, vetë zhvillimi i ngjarjeve dhe aktiviteteve në terren nuk mund të vihen në kontekst të retorikës për “paqe dhe siguri”.

Spin: Angazhohemi për sundimin e së drejtës ndërkombëtare dhe parimet e saj themelore, si mosndërhyrja në punët e brendshme dhe zgjidhja paqësore e të gjitha mosmarrëveshjeve.

Kundërspin: Vetë deklarata e ambasadorit Bazdnikin është spin, duke pasur parasysh faktin se Rusia ka pranuar zyrtarisht ekzistencën e dy “republikave” separatiste në territorin ukrainas, që është një ndërhyrje e drejtpërdrejtë në punët e brendshme të vendit. Me këtë, cenohen themelet e së drejtës dhe parimeve ndërkombëtare, sepse njohja e këtyre dy republikave separatiste, dhe më pas vendosja e forcave ushtarake në to, cenon integritetin dhe sovranitetin e Ukrainës në territoret e saj të njohura nga OKB-ja dhe vendet e botës. Në të njëjtën kohë, bëhet presion i fortë ushtarako-politik ndaj Ukrainës për t’iu përgjigjur kërkesave dhe kushteve të vendosura nga Rusia, por ajo injoron të gjitha paralajmërimet e komunitetit ndërkombëtar, BE-së, SHBA-së dhe NATO-s.

Spin: Propozojmë të ndërtohen marrëdhënie mbi bazë të dokumentit të njohur përgjithësisht – Kartës së OKB-së.

Kundërspin: Karta e Kombeve të Bashkuara, ndër të tjera, parashikon që shtetet do të zgjidhin çdo mosmarrëveshje ndërkombëtare me mjete paqësore dhe në mënyrë që nuk rrezikon paqen, sigurinë dhe drejtësinë ndërkombëtare, dhe se në kuadrin e marrëdhënieve të tyre ndërkombëtare nuk do të shërbejnë me kërcënime dhe përdorimin e forcës.

Nga ana tjetër, në fjalimin e presidentit rus Vladimir Putin, ai u përpoq ta minimizonte Ukrainën si “krijim artificial, të pandashëm nga Rusia”, pra një entitet i paqartë, ndërsa fjalimi përmbante kërcënime delikate për sigurinë.

Realiteti është se kultura dhe gjuha ukrainase ka ekzistuar me shekuj. Ndërsa pjesë të Ukrainës së sotme ishin pjesë e Perandorisë Ruse, pjesa tjetër e vendit ishte, në periudha të ndryshme të historisë, nën kontrollin e Polonisë, Lituanisë dhe Austro-Hungarisë.

Përveç kësaj, kur në referendumin kombëtar në vitin 1991 u ofrua ukrainasve zgjedhja për të qëndruar me Rusinë, 84 përqind e votuesve me të drejtë vote dolën në votime – dhe më shumë se 90 përqind votuan për pavarësi.

Duke pasur parasysh të gjitha këto argumente, fjalimi i ambasadorit Bazdnikin, mund të vlerësohet narrativ plot me rrotullime dhe në mbështetje të politikës së jashtme ofensive dhe kërcënuese aktuale të Federatës Ruse, në të cilën argumentet dhe faktet po shkojnë gjithnjë e më prapa dhe për shkak të zhurmës së intensifikuar gjithnjë e më shumë të armëve, por edhe për shkak të rrotullimeve të rrezikshme, të cilat synojnë të justifikojnë dhunën gjithnjë e më të mundshme në të ardhmen e afërt. Nëse dhuna mbizotëron mbi diplomacinë dhe argumentet, atëherë spine të tilla mund të pritet vetëm të intensifikohen në numër dhe intensitet.

Ky artikull është përgatitur në kuadër të projektit Kontrolli i fakteve për progresin e Maqedonisë së Veriut drejt BE -së, i zbatuar nga Fondacioni Metamorfozis. Artikulli, i botuar fillimisht në Vërtetmatës, është mundësuar nga mbështetja e fondacionit jofitimprurës amerikan NED (National Endowment for Democracy). Përmbajtja e këtij artikulli është përgjegjësi e autorit dhe nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Metamorphosis, NED ose bashkëpunëtorëve të tyre

Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari