Narativ u kom se opoziciona kandidatkinja za predsjednicu Republike Srpske Jelena Trivić pokušava predstaviti kao strana “agentkinja” koja navodno “ruši Republiku Srpsku” postao je jedan od najvidljivijih tokom kampanje pred Opšte izbore 2022. godine. Ovaj narativ širili su kako mediji, tako i brojni/e političari/ke i analitičari/ke i drugi.

Mediji i političari/ke tako su, na osnovu krivotvorenog dokumenta, tvrdili da je Trivić za svoju kampanju dobila gotovo 20 miliona KM od Sjedinjenih Američkih Država. Iz američke ambasade u Sarajevu za Raskrinkavanje su potvrdili da je riječ o falsifikovanom dokumentu i da su navedene tvrdnje “zasnovane na lažima”. Više detalja o ovoj temi čitajte u analizi ovdje.

Još jedan lažni dokument predstavljan je u medijima kao “dokaz” da Trivić sarađuje sa SAD-om. Raskrinkavanje je pisalo i o ovom primjeru u analizi koju možete pročitati ovdje.

Opozicija i Zapad “ruše” Republiku Srpsku

Navodnu povezanost opozicije u Republici Srpskoj, konkretno Jelene Trivić, sa “Zapadom” neki mediji, političari/ke i analitičari/ke predstavljaju kao nastojanje da se “sruši” Republika Srpska.

Novinska agencija Republike Srpske (Srna) objavila je tako 18. septembra 2022. godine članak u kom prenosi izjave Dževada Galijaševića, navodnog stručnjaka za bezbjednost i terorizam, o tvrdnjama da postoje veze između Trivić i SAD-a i Velike Britanije. O Galijaševiću i njegovim neutemeljenim tvrdnjama Raskrinkavanje je već pisalo u nekoliko analiza (1, 2, 3, 4).

U članku agencije Srna, između ostalog, navodi se:

Komentarišući navode da je Trivićeva za svoju kampanju dobila 10 miliona dolara, on je rekao da je uvijek dio međunarodne zajednice činio sve da izborni proces u BiH ne bude demokratski, da bude usmjeravan tako da se konstantno vodi rat protiv elemenata državnosti Republike Srpske.
(…)
Prema njegovim riječima, to nije borba protiv jednog čovjeka /Milorada Dodika/, jer je to laž, nego je to borba protiv državotvornog koncepta Republike Srpske, koja ima pravo da ima svoje prijatelje u svijetu, shodno svojim političkim stavovima i odlukama.

Teoriju zavjere da se navodna saradnja Trivić i opozicije sa Zapadom koristi kao svojevrsno oružje “rušenja” Republike Srpske podržali su i drugi, poput analitičara Dejana Lučića. Lučićeve tvrdnje su, kao i Galijaševićeve, ranije bile predmet brojnih analiza Raskrinkavanja (1, 2).

Na YouTube kanalu Lucic inserti 17.9. objavljen je snimak u kom Lučić tvrdi da je novac koji je Trivić navodno dobila od američke administracije namijenjen “uništenju Republike Srpske”. Trivić se u ovom snimku predstavlja kao “agentkinja duboke države”. Lučić tvrdi da “ono što se dogodilo u Ukrajini treba da se dogodi i u Republici Srpskoj”. Ovaj snimak objavio je i portal Faktor magazin 18.9.2022.

Da Trivić navodno “ruši” državu ustvrdio je i analitičar Dragomir Anđelković, a njegovu izjavu prenio je 18.9. javni emiter Radio-televizija Republike Srpske (RTRS). Pozivajući se na dokument za koji se tvrdilo da dokazuje da je Trivić za kampanju od SAD-a dobila gotovo 20 miliona KM Anđelković je naveo da bi, ukoliko su navodi u dokumentu tačni, to bio “težak udar na nacionalne interese”. U članku RTRS-a takođe se navodi i Anđelkovićeva izjava da “Amerika pokušava da uništi Republiku Srpsku”.

U okviru istog narativa, na YouTube kanalu Faktor Magazin 18. septembra objavljen je snimak u kom se netačno tvrdi da je Trivić za kampanju dobila 10 miliona američkih dolara od administracije Joea Bidena. Snimak je objavljen uz naslov “Bajden preko Jelene Trivić ruši Republiku Srpsku”, a do vremena pisanja ove analize ostvario je više od 42.000 pregleda na YouTubeu.

Mediji su i ranije objavljivali netačne tvrdnje da Joe Biden “ukida” Republiku Srpsku. Raskrinkavanje je o njima pisalo u nekoliko navrata, svaki put utvrdivši da su posve neosnovane (1, 2).

Dakle, navodna povezanost Trivić sa Sjedinjenim Američkim Državama i Velikom Britanijom, za koju ne postoje dokazi, u medijima se često koristi kao osnov za kreiranje teorije zavjere o namjeri opozicije i Zapada da “sruše” Republiku Srpsku.

U ovom narativu Milorad Dodik je svojevrsna personifikacija RS, jer se njegovo “rušenje” s vlasti prikazuje kao korak ka navodnom ukidanju Republike Srpske. Ovakvi navodi podupiru se fabrikovanim dokazima o povezanosti Trivić sa “Zapadom”.

Velika Britanija i Fondacija “Konrad Adenauer”

Još jedna od tvrdnji kojom se isti narativ “dokazivao” u medijima jeste i da kampanju Trivić navodno plaća Ujedinjeno Kraljevstvo. Na portalu Politički (.rs) 21. septembra 2022. godine objavljen je članak u kom se tvrdi da je Trivić dobila novac od Velike Britanije, a da joj se on uplaćuje preko Fondacije “Konrad Adenauer”. U članku se, između ostalog, navodi:

Finansijska sredstva za pripremu Jelene Trivić, kandidata opozicije za predsednika Republike Srpske na predstojećim opštim izborima u BiH, koji će biti održani 2. oktobra, najvećim delom stižu iz Velike Britanije i uplaćaju se na račun nemačke fondacije “Konrad Adenauer”, saznajemo iz naših izvora iz Sarajeva.

Uplate se vrše preko ove fondacije, da bi se prikrio tok novca, ali i zbog bojazni da bi rukovodstvo opozicione Partije demokratskog progresa, čiji je lider Branislav Borenović, ta sredstva iskoristilo za lične potrebe.
(…)
Naš sagovornik navodi da je u kampanju Trivićeve angažovana i Ambasada Velike Britanije u BiH koja apeluje, u pregovaru sa bošnjačkim partijama, da njihovi članovi, koji žive u Republici Srpskoj, glasaju za Jelenu Trivić.

Ove tvrdnje prenijeli su portali ATV i Faktor magazin, ali i javni emiter Radio-televizija Republike Srpske.

Šta su činjenice?

Raskrinkavanje je u vezi s ovim navodima kontaktiralo Ambasadu Ujedinjenog Kraljevstva u Bosni i Hercegovini. Za naš portal istakli su:

“Ovi navodi nisu istiniti. Ujedinjeno Kraljevstvo ne podržava nijednu stranku u Bosni i Hercegovini.”

“Konrad-Adenauer-Stiftung” (KAS) je njemačka politička fondacija koja nosi naziv po Konradu Adenaueru, prvom kancelaru Savezne republike Njemačke. Ogranci ove organizacije postoje u nekoliko zemalja, među kojima je i Bosna i Hercegovina.

U javno dostupnoj biografiji Jelene Trivić navodi se da je ona tokom studija bila stipendistkinja ove fondacije. Ipak, ne postoje dokazi koji ukazuju na to da Velika Britanija preko ove fondacije finansira kampanju Jelene Trivić. Raskrinkavanje je upitom u vezi s ovom tvrdnjom kontaktiralo i Fondaciju “Konrad Adenauer” u Sarajevu. U odgovoru su naveli:

U ime direktora Predstavništva Fondacije Konrad Adenauer u Sarajevu, gospodina Svena Petkea, željela bih da se osvrnem na Vaš upit.

Ovo je prvi upit koji smo dobili povodom ove teme.

Vaša dva pitanja su glasila:

Da li se novčana sredstva namijenjena Jeleni Trivić uplaćuju Fondaciji “Konrad Adenauer”?

Da li je ova fondacija na neki način povezana s Trivić?

Odgovor na prvo pitanje:

Ne.

Odgovor na drugo pitanje:

Fondacija Konrad Adenauer trenutno nije povezana sa narodnom poslanicom Jelenom Trivić. 2004. i 2005. godine Fondacija Konrad Adenauer je u vidu stipendije podržala studij Jelene Trivić na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Banjaluci.

Jelena Trivić je tada bila jedna od stipendistica i stipendista Predstavništva Fondacije Konrad Adenauer u BiH.

Dakle, u odgovorima za naš portal Ambasada Ujedinjenog Kraljevstva i Fondacija “Konrad Adenauer” potvrdili su da su navedene tvrdnje posve neutemeljene.

Shodno činjenicama, tvrdnju da “Bajden preko Jelene Trivić ruši Republiku Srpsku” ocjenjujemo kao teoriju zavjere.

Tvrdnju da sredstva za kampanju Jelene Trivić dolaze iz Velike Britanije i uplaćuju se preko Fondacije “Konrad Adenauer,” objavljenu na portalu Politički (.rs), ocjenjujemo kao lažnu vijest.

Druge objave ove tvrdnje dobijaju ocjenu prenošenje lažnih vijesti.

(Raskrinkavanje.ba)