Dan uoči obilježavanja 27. godišnjice genocida u Srebrenici, 10.7.2022. godine, na portalu Novosti objavljen je članak pod naslovom:

NASEROVE VOJNIKE UKOPAVAJU KAO “ŽRTVE GENOCIDA”: Registar boraca tzv. Armije BiH razotkriva podvale u Srebrenici

U njemu se navodi:

POSMRTNI ostaci 50 žrtava bosanskih muslimana iz proteklog rata u Bosni spremni su za ukop 11. jula ove godine u Potočarima, a “Novosti” otkrivaju da su bar 38 od njih 50 bili borci tzv. Armije BiH.

Naime, uvidom u Registar boraca tzv. Armije BiH može se videti da je ogromna većina od 50 poginulih bosanskih muslimana koji će biti pokopani u Potočarima bila u toj zloglasnoj vojsci čiji su pripadnici počinili stravične zločine nad Srbima u Podrinju za vreme građanskog rata u BiH.

Na navedenom spisku koji su objavili mediji iz FBiH (koji navode da se radi o “žrtvama genocida) se može videti da su svi poginuli bili vojno sposobni muškarci.

Nijedna žena i nijedno dete se ne nalazi na spisku od 50 poginulih koji će biti ukopani u Potočarima.

Jedan od poginulih koji se ne nalazi na spisku boraca je Elvir (Hasana) Muminović, ali je on prema kazivanju njegovog brata Almira (koji se ostao u Potočarima i preživeo) krenuo u proboj kroz šumu.

Tvrdnje iz članka Novosti prenijeli su mnogi portali iz regije (1, 2, 3, 4, 5). Portal Informer je 12.7.2022. objavio članak koji sadrži još jedno “istraživanje” o istoj temi:

RASKRINKANE NOVE, UŽASNE LAŽI O NAVODNOM GENOCIDU! U Srebrenici sahranjuju čak i Naserove koljače

U članku se navodi:

Bošnjački ekstremisti nastavljaju da šire najstrašnije laži o navodnom genocidu u Srebrenici, a juče su u memorijalnom centru ‘Potočari’ sahranili ostatke više pripadnika zloglasne zločinačke jedinice Nasera Orića koje su predstavili kao ‘nevine žrtve’!?!

Sarajevski mediji objavili su imena i prezimena 50 ljudi koji su juče ‘ukopani’ u Potočarima. Informer je krenuo tim tragom i u javno dostupnoj bazi podataka Federalnog ministarstva za pitanja boraca i invalida rata pronašao dokaze da su najmanje petorica juče sahranjenih u Potočarima aktivno učestvovali u strašnim zločinima nad nevinim srpskim civilima u okolini Srebrenice u periodu od 1992. do 1995. godine.

Koljači nisu žrtve

Tako se među juče sahranjenim ‘nevinim srebreničkim žrtvama’ nalaze i Šaban (Šećan) Ademović (69), Sabrija (Bekto) Aljić (82), Šaban (Avdo) Avdić (62), Mustafa (Avdo) Džananović (62), Salko (Hasan) Hadžić (54) i Sead (Hajdin) Hukić (48).

Svi oni su bili aktivni pripadnici takozvane Armije BiH i registrovani su kao borci u jedinici kojom je komandovao Naser Orić. Za Hadžića i Hukića našli smo podatke da su u ratu učestvovali 1.182 dana, odnosno 1.160 dana!

Kada smo juče pozvali nadležne u Sarajevu i suočili ih sa ovim činjenicama, najednom je tokom manifestacije u Srebrenici krenulo brisanje podataka i imena iz registra ministarstva!?! Neko je očigledno pokušao da sakrije jasne dokaze prevare!?! Informer je, ipak, uspeo da sačuva pojedine dokumente koji dokazuju strašne laži o ‘genocidu’ u Srebrenici.

Ukopane žrtve i Registar boraca

U Memorijalnom centru Potočari 11. jula ove godine održana je komemoracija povodom obilježavanja 27. godišnjice genocida u Srebrenici i sahranjeni su ostaci još 50 identificiranih žrtava.

Tačno je da se više od 30 imena s liste žrtava koje su ove godine ukopane u Potočarima može pronaći u Jedinstvenom registru boraca FBiH, koji vodi Federalno ministarstvo za pitanja boraca.

Podaci koje je moguće pronaći u ovom registru uključuju informacije o tome u kojim je oružanim snagama osoba djelovala (ARBiH, MUP RBiH, HVO), o broju dana u kojima je učestvovala u oružanim snagama i, u nekim slučajevima, podatke o jedinici u kojoj je osoba bila registrovana.

Kada je riječ o šest osoba za koje se u članku Informera navodi da su bile “registrovane u jedinici kojom je upravljao Naser Orić”, te da su “činile zločine nad Srbima”, pretragom u Registru ni za jednog od njih nismo mogli pronaći bilo kakve podatke koji bi to potvrdili. Prosto se navodi da su bili registrovani borci ARBiH.

Dakle, neutemeljena je tvrdnja iz Informerovog članka da su u federalnom registru boraca pronašli dokaze da su pojedine osobe ukopane u Potočarima ove godine aktivno učestvovale u zločinima nad srpskim stanovništvom. Registar ne prikazuje podatke koji bi takvo nešto mogli potvrditi, a u članku se drugi dokazi za tu tvrdnju ne navode.

U članku se također ne navode dokazi za tvrdnju da je tokom komemoracije u Srebrenici počelo brisanje imena i podataka iz Registra.

Pravdanje genocida

I u članku Novosti i u članku Informera eksplicitno se tvrdi da osobe koje su ove godine pokopane u Potočarima nisu žrtve genocida i njihova se sahrana predstavlja kao “podvala” i “laži o navodnom genocidu”. Novosti za njih tvrde da su “poginuli bosanski muslimani”, dok ih Informer, bez navedenih dokaza, naziva “zločincima” i “koljačima”.

.Genocid u Srebrenici je ratni zločin koji se dogodio u julu 1995. godine, kada je u okolini ovog grada ubijeno više od 8.000 muškaraca i dječaka. Presude kojima je ovaj zločin okvalifikovan kao genocid donesene su u Međunarodnom sudu pravde, Međunarodnom krivičnom sudu za bivšu Jugoslaviju i Sudu Bosne i Hercegovine. Prema podacima s web stranice Memorijalnog centra Potočari, za zločine u Srebrenici do sada je osuđeno više od 50 osoba na ukupno 700 godina zatvora, a od 20 presuda Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju za zločine u Srebrenici, sedam uključuje presude za genocid.

Kako se navodi u publikaciji Međunarodnog rezidualnog mehanizma za krivične sudove UN-a pod nazivom “Hronologija genocida”, Srebrenica je pala u ruke Vojske Republike Srpske 11. jula 1995. godine, tokom vojne operacije kodnog naziva Krivaja 95, nakon čega su hiljade Bošnjaka/kinja iz Srebrenice potražile zaštitu u bazi UN-a u obližnjim Potočarima. Već 12. jula, Vojska Republike Srpske preuzela je kontrolu nad Potočarima i počela odvajati muškarce i dječake, a žene i djecu prisilno premještati u Kladanj, koji je bio pod kontrolom Armije RBiH, navodi se u publikaciji.

Kako je dodatno objašnjeno, nedugo nakon pada Srebrenice, dio vojno sposobnih muškaraca krenuo je pješke kroz šumu na put prema Tuzli, strahujući da će biti ubijeni ako s porodicama odu u Potočare. Između 10.000 i 15.000 muškaraca, uglavnom dobi između 16 i 65 godina, formirali su oko 10 kilometara dugu kolonu u kojoj su se nalazili i civili i pripadnici ARBiH. Hiljade njih zarobili su pripadnici Vojske Republike Srpske i, zajedno s muškarcima i dječacima koji su odvojeni u Potočarima, odveli ih na različite lokacije i pogubili.

Kako se navodi u publikaciji Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju pod nazivom “Činjenice o Srebrenici”, dokazi iz ekshumacija posmrtnih ostataka pokazali su da je većina žrtava ubijena u masovnim egzekucijama.

Dakle, netačna je tvrdnja iz članka portala Novosti da su žrtve genocida koje su ove godine pokopane u Potočarima “poginuli”.

U članku Novosti se također navodi da među ukopanim žrtvama ove godine nije bilo žena i djece, što nije tačno. Od 50 žrtava koje su ukopane ove godine, tri su u vrijeme pogubljenja bile maloljetna lica. Vahid Smajlović i Elvir Muminović imali su 17 godina, a Salim Mustafić bio je star 16 godina.

Najmlađa žrtva genocida u Srebrenici je Fatima Muhić, novorođena beba čiji su posmrtni ostaci pronađeni u masovnoj grobnici u Potočarima 2012. godine.

Definicija genocida i njegove žrtve

U članku Novosti se posebno naglašava da su svi muškarci koji su ove godine ukopani u Potočarima bili vojno sposobni, čime se zločin nastoji minimizirati. Prema definiciji koja se navodi u Konvenciji o genocidu UN-a, on podrazumijeva:

U ovoj Konvenciji, genocid označava bilo koje od sljedećih djela počinjenih s namjerom da se uništi, u cijelosti ili djelimično, nacionalna, etnička, rasna ili vjerska grupa kao takva:

– Ubijanje članova grupe;

– Nanošenje teških tjelesnih ili psihičkih povreda članovima grupe;

– Namjerno nametanje grupi uslova života sračunatih da dovedu do njenog fizičkog  uništenja u cijelosti ili djelimično;

– Nametanje mjera za sprečavanje rađanja unutar grupe;

– Prisilno premještanje djece iz grupe u drugu grupu.

Insinuacija da genocid nije počinjen jer su žrtve većinom bile vojno sposobni muškarci, a ne žene i djeca, netačna je. Iz definicije genocida jasno je da ga ne određuje spol ili dob žrtava.

Samim tim je korištenje podataka iz spomenutog registra boraca ARBiH u svrhu promovisanja negatorskog narativa o genocidu u Srebrenici manipulativno.

Članci objavljeni na portalima Informer i Novosti dio su propagandnog narativa koji se godinama intenzivira kada se približi 11. juli, a o kojem je Raskrinkavanje pisalo u analizi na ovom linku.

Insinuacije da osobe sahranjene ove godine u Potočarima nisu žrtve genocida, prisutne i na portalu Novosti i na Informeru stavljanjem znakova navoda na termin žrtve i tvrdnjama da se osobe “predstavljaju kao žrtve genocida”, ocjenjujemo kao lažnu vijest.

Shodno činjenicama, tvrdnju da su u Registru boraca pronađeni dokazi da su žrtve sahranjene u Potočarima ove godine ratni zločinci ili “Naserovi koljači”, navedenu u članku Informera, ocjenjujemo kao lažnu vijest s obzirom na činjenicu da se takvi podaci ne mogu pronaći u Registru boraca.

Ocjenu lažna vijest dajemo i tvrdnji da među žrtvama ukopanima u Potočarima ove godine nije bilo djece, objavljenu na portalu Novosti.

Svim prenošenjima ovih tvrdnji dajemo ocjenu prenošenje lažnih vijesti.

Tvrdnju da su sahranjene žrtve genocida “poginule”, objavljenu na portalu Novosti, ocjenjujemo kao manipulisanje činjenicama.