Portal Politički (.rs) 11.9.2022. godine objavio je članak pod naslovom:

SPREMA LI SE EUROPRAJD I U BANJA LUCI?

U nastavku se, prije svega, tvrdi da su zvaničnici Srbije otkazali održavanje EuroPridea u Beogradu te da je do ovog portala “stigla zanimljiva vest” o tome da je “Banja Luka spremna da bude domaćin Europridea”.

U momentu kada se već nedeljama govori o Europrajdu, Evropskoj nedelji ponosa LGBT populacije u Beogradu, čije su održavanje nedavno zvaničnici Srbije otkazali zbog, kako su naveli “krize”, do nas je stigla zanimljiva vest.
Prema informacija koje su do nas došle od pojedinaca bliskih trebinjskom udruženju “Za pravdu i red”, koje vodi narodni poslanik Nebojša Vukanović, Banja Luka je spremna da bude domaćin Europrajda.

Pozivajući se na neimenovane izvore, ovaj anonimni portal, odnosno “blog nekoliko prijatelja”, kako se predstavlja, tvrdi da se od Draška Stanivukovića i Jelene Trivić “sprema pisani zahtjev da se Evropska nedelje ponosa održi i u Banja Luci”.

Tačnije, od gradonačelnika ovog grada Draška Stanivukovića, uz podršku njegove partijske koleginice, potpredsednice Partije demokratskog progresa i poslanika u Narodnoj skupštini Republike Srpske, koja je i kandidat na predstojećim opštim izborima u BiH za predsednika Republike Srpske, Jelene Trivić, sprema se pisani zahtev, odnosno molba i predlog organizatorima održavanja Europrajda u Beogradu, da se Evropska nedelje ponosa održi i u Banja Luci, jer je Banja Luka, kako navode, otvoren evropski grad za sve, gde se poštuju sva prava pa i LGBT populacije.

Članak je ilustrovan montiranom fotografijom koja prikazuje Jelenu Trivić, Draška Stanivukovića i Nebojšu Vukanovića koji sa LGBT zastavama predvode skup ljudi koji također drži zastave duginih boja na Trgu Krajine u Banjoj Luci.

Ovaj članak anonimnog portala, koji je zasnovan na neimenovanim izvorima, prenijela je i novinska agencija Srna te niz drugih medija, poput portala Savamedia, Atv, InfoSrpska, InfoDrina, Romanijamedia, Faktor magazin, Alo i Ozren media.

Je li EuroPride u Beogradu otkazan?

Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić 27.8.2022.godine saopštio je da se beogradski EuroPride otkazuje, priznajući pritom da se time ugrožavaju prava manjina i da je “država pritisnuta sa svih strana”.

Članovi organizacionih odbora nakon toga su protestovali, navodeći da država ne može da  otkaže EuroPride jer ga nije ni organizovala. Marko Mihailović iz Udruženja “Belgrade Pride” u Twitter objavi od 27.8.2022. naveo je da država može samo da proba da zabrani EuroPride, ali ne i da ga otkaže.

Država EuroPride ne može da otkaže – može samo da proba da ga zabrani, što bi bilo jasno kršenje Ustava kao i presuda ustavnog suda koje zabrane Prajda iz 2011,12,13. god. proglašavaju neustavnim.
Prajd se održava po planu 17.09. u 17h ispred Narodne Skupštine!

Odluka Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srbije pratila je najave predsjednika Srbije i saopštena je 13.9.2022. godine. MUP Srbije tada je zabranio kretanje povorke predloženom rutom, uz obrazloženje da neće dozvoliti ni šetnju protiv EuroPridea koju su članovi/ice neformalne grupe “Antiglobalisti” zakazali/e na datum održavanja EuroPrieda. Istoga dana, 13.9.2022, održani su protesti u centru Beograda protiv odluke MUP-a Srbije da zabrani održavanje povorke.

MUP Srbije je 14.9.2022. uručio odluku o odbijanju žalbe koju su organizatori EuroPridea podnijeli zbog zabrane predložene rute, a organizatori su rekli da će u svakom slučaju šetati 17. septembra.

Mi ćemo svakako šetati 17. septembra ukoliko ne dobijemo pozitivnu odluku MUP-a ili države – rekao je za Radio Slobodna Evropa (RSE) jedan od organizatora ovogodišnjeg Evroprajda, Goran Miletić.

Na dan održavanja EuroPridea, 17.9.2022. godine, Miletić je saopštio da je MUP Srbije u međuvremenu odobrio šetnju izmijenjenom rutom, i to od Ustavnog suda do Tašmajdana.

Na koncu, EuroPride je održan 17.9.2022. godine u Beogradu, te nije tačno da je “otkazan”.

Sprema li se EuroPride u Banjoj Luci?

Anonimni “blog prijatelja” Politički, kako je navedeno u članku, poziva se na neimenovane izvore iz Udruženja “Za pravdu i red”, čiji je predsjednik Nebojša Vukanović. Međutim, Vukanović je u objavi od 12.9.2022. godine na svom blogu demantovao ove navode, pojašnjavajući da se radi o “niskim i sramnim” podmetanjima “režimske Novinske agencije Republike Srpske SRNE, te beogradskih žutih tabloida koji plasiraju spinove i lažne vijesti”.

Očit je cilj da se spinovanjem javnosti lažima i podmetanjima zbuniti narod i izazvati tenzije sa Jelenom Trivić i narušiti njen rejting, jer je očito da ubjedljivo vodi Dodika, što je dobar pokazatelj. Niti sam kada imao niti imam bilo kakav kontakt sa vlastima u Beogradu, a ne da imamo mogućnost da im predlažem gdje i šta treba da organizuju. Sve je spremljeno u starim udbaškim kuhinjama, po oprobanim receptima OZNE, a cilj plasiranja lađi je jasan.

Raskrinkavanje je povodom tvrdnji da se u Banjoj Luci sprema EuroPride kontaktiralo i organizatore ovog događaja, odnosno organizaciju koja izdaje licencu za njegovo održavanje, Udruženje organizatora evropskog Pridea (engl. European Pride Organisers Association, EPOA).

Kako su potvrdili, lokacije na kojima će se održati EuroPride naredne dvije godine već su poznate. Naredni, odnosno 29. po redu EuroPride, održat će se 2023. godine u glavnom gradu Malte – Valletti,  dok će 30. biti održan 2024. u grčkom Solunu. Ove odluke već su donesene i konačne su.

O planovima i odlukama o lokaciji održavanja EuroPridea 2025. godine iz ovog udruženja kazali su da su u konkurenciji dva grada te da se nove ponude više ne prihvataju.

U konkurenciji su Lisabon (Portugal) i Magdeburg (Njemačka). Više se ne prihvataju ponude za 2025.

Pisma namjere za dodjelu licence EuroPridea za 2026. godinu, navedeno je, moraju biti dostavljena do 31. marta 2023, a za sada je to uradila samo organizacija Pride in Gloucestershire iz Velike Britanije.

U zaključku, tvrdnje da se “Europride sprema u Banja Luci” nisu tačne.

Može li bilo koji grad “zahtijevati” održavanje EuroPridea?

Kako su iz EPOA-e pojasnili za Raskrinkavanje, nijedan grad, odnosno gradska institucija, pa tako ni Banja Luka, ne može aplicirati za licencu EuroPridea. Objašnjavajući pravila o tome ko i kako može konkurisati za organizovanje EuroPridea, iz EPOA-e su podsjetili na aplikacijski proces za licenciranje naziva EuroPride.

Prema pravilima, za organizaciju EuroPridea mogu konkurisati isključivo organizacije članice ove evropske asocijacije, a ne gradovi. Osim toga, u Banjoj Luci nikada ranije nije organizovana Povorka ponosa, što je još jedan od kriterija za apliciranje za održavanje EuroPridea.

EPOA licencira naziv samo organizacijama članicama. Član mora imati iskustvo organizovanja najmanje dva Pride događaja u posljednje četiri godine. Odluka o dodjeli licence donosi se na Godišnjoj generalnoj skupštini (AGM) EPOA-e tri godine prije predloženog događaja. Naziv će biti zvanično licenciran izabranom članu nakon odluke na Godišnjoj skupštini.

Iz EPOA-e su rekli da je Banja Luka dobrodošla da licitra, ali tek “ako bi neka Pride organizacija u gradu postala članica EPOA-e”.

Dakle, Banja Luka, ni bilo koji drugi grad, uopšte nema mogućnost za apliciranje za dobivanje licence za održavanje EuroPridea. Dodatno, u ovom gradu trenutno ne postoji ni udruženje koje se bavi zaštitom LGBTIQ prva i održavanjem Povorke ponosa koje bi moglo aplicirati za takvo nešto. Tek kada u Banjoj Luci bude postojala takva organizacija i kada budu održane dvije povorke ponose, nešto bi se takvo moglo desiti.

Homofobijom protiv političkih protivnika/ca

Iz svega navedenog jasno je da cilj “bloga prijatelja” Politički nije objektivno i tačno izvještavanje i istraživanje teme potencijalnog održavanja EuroPridea u Banjoj Luci. Da jeste, članak bi sadržao barem osnovne informacije o tome kako uopšte dolazi do jednog takvog događaja.

Međutim, navodi iz članka o tome da je “predlog Stanivukovića i Trivićeve usaglašen i sa pojedinim evropskim predstavnicima u Sarajevu”, kao i “podećanje da je Srpska pravoslavna crkva pozdravila odluku o otkazivanju Europrajda u Beogradu”, uz otvorenu kritiku opozicionih političkih aktera/ki u RS, ukazuju na stvarnu namjeru i cilj članka, a to je diskreditacija političkih protivnika/ca.

Dodatno je degutantno to što su autori/ce članka s tim ciljem posegnuli/e i za homofobijom, predstavljajući borbu za jednaka prava za osobe drugačije seksualne orijentacije u negativnom svjetlu, navodeći da “održavanje ‘parade’ u službi LGBT ideologije ne bi bilo od koristi nikome, već bi izazvalo samo tenzije i nove podele”.

Shodno svim navedenim činjenicama, tvrdnje s portala Politički da se “EuroPride sprema u Banja Luci”, kao i da je “Banja Luka spremna da bude domaćin EuroPridea”, ocjenjujemo kao lažnu vijest. Sva prenošenja ovih navoda dobijaju ocjenu prenošenje lažnih vijesti.

Dodatno, tvrdnje da su zvaničnici Srbije otkazali održavanje EuroPridea u Beogradu ocjenjujemo kao dezinformaciju. Institucije jesu prvobitno zabranile , a ne otkazale njegovo održavanje, ali su na koncu dale dopuštenje da se on održi uz izmijenjenu rutu.

(Alena Beširević i Emir Zulejhić, Raskrinkavanje.ba)