Na Facebook stranici Srpski narodni info (Српски народни инфо) je 11. marta 2022. godine objavljen snimak za koji se tvrdi da prikazuje koncentracion logor u Ukrajini. U objavi se navodi:

Idemo dalje sa Ukrajinom.
DOBRO POGLEDAJTE SVI KOJI PIŠETE NACISTIČKI POKLIČ “SLAVA UKRAJINI” !
Koncentracioni logor bataljona Aidar otkriven od strane vojske LNR kod Starobelska.
U selu Polovinkino, Starobelski okrug, otkriven je pravi nacistički koncentracioni logor, gde su mučili i ubijali civile koji su im pali u ruke.

Snimak u trajanju od jednog minuta i 26 sekundi ima logo Narodne milicije samoproglašene Luganske narodne republike (LNR) i prikazuje prostorije u napuštenom i vidno oštećenom objektu. U jednom dijelu videozapisa o navodnom koncentracionom logoru govori i portparol Narodne milicije samoproglašene LNR Anton Mikužis te žena čiji se identitet ne navodi.

Isti snimak objavljen je 13.3.2022. na Facebook stranici Serbian Info Warriors.

Do vremena pisanja ove analize, snimci su na ove dvije stranice pregledani više od 5.000 puta.

Šta su činjenice?

Djelovanje bataljona Aidar, kao i drugih inicijalno paravojnih organizacija poput Azova, predmet je značajne pažnje od početka rata u Ukrajini. Ispočetka volonterska jedinica, Aidar je od 2015. godine priznat kao 24. jurišni bataljon Kopnene vojske Oružanih snaga Ukrajine. Prema izvještaju organizacije Amnesty International iz 2014, pripadnici/e ovog bataljona počinili/e su zločine u sjevernom dijelu Luganska.

Pomenuti snimak je originalno objavljen 11. marta 2022. godine na društvenoj mreži Telegram. U opisu ove objave navodi se da je riječ o “koncentracionom logoru” u kom su pripadnici/e bataljona Aidar “mučili i ubijali civile koji su im pali u ruke.” Uz snimak koji je objavljen na pomenutim domaćim Facebook stranicama, u istoj objavi je još jedan videozapis koji navodno prikazuje “koncentracione logore”. Ovaj snimak u trajanju od nešto više od tri minuta dio je istog narativa i, jasno je to kada se pogledaju oba zapisa, napravljen je na istoj lokaciji.

O navodnim koncentracionim logorima bataljona Aidar u Ukrajini pisao je ukrajinski portal za provjeru činjenica Stop Fake u analizi od 18. marta 2022. godine. Kako ističu, riječ je o posve neutemeljenim navodima. Snimci, zapravo, prikazuju vojnu bazu koju je bataljon Aidar koristio u selu Polovinkino, okrugu Starobelski. Bataljon Aidar stacioniran je, navodi Stop Fake, na pograničnim teritorijama u regiji Lugansk.

Bataljon je 19. juna 2014. stacioniran u selu Polovinkino kod Starobelska. Prisustvo baze Aidar u ovom selu je oduvijek bilo poznato – ona se pominje u člancima Ukrajinske pravde (2014), BBC-a (2015), Zerkalo nedela (2017).
(…)
Da ruski propagandisti, nakon invazije na selo Polovinkino, zaista snimaju priče u bazi Aidar, potvrđuje i niz vizuelnih podudarnosti sa pričama koje su ranije snimili ukrajinski mediji. Prvo, glavna ulazna kapija u kamp za obuku prikazana je u priči Hromadskog iz 2014. Uz manje izmjene, prikazana je i u zapletima propagandista RT-a i takozvane Narodne milicije LNR. Dizajn ulaza u kamp, dvije zidane zgrade sa strane, i na jednoj od njih plava vrata – prizori su koji se potpuno podudaraju sa ranije nastalim pričama.

Naime, na YouTube kanalu hromadske, medija iz Ukrajine, 15. juna 2014. godine objavljen je snimak o bataljonu Aidar,  nastao u istom objektu za koji se sada tvrdi da je bio “koncentracioni logor”. Stop Fake u pomenutoj analizi navodi:

„Teritorija je bila opremljena za mučilišta. Bukvalno je svaki metar ovdje zasićen hladnoćom, vlagom i strahom“, kaže u jednoj od priča Anton Mikužis, takozvani službenik pres-službe UNM LNR. Ali prostorije koje se prikazuju u propagandnim pričama, zapravo, dijelom su služile kao stambeni prostor za borce/kinje Aidara, a ne kao dijelovi “tajnog zatvora”. To se vidi po sličnosti jedne od prostorija iz propagandnih priča, sa kasarnom boraca/kinja prikazanom u ukrajinskom izvještaju (snimku objavljenom na YouTube kanalu hromadske, prim. aut.).

Slike: Stopfake.org

Fotografije iznad predstavljaju poređenje kadrova iz dva snimka – sa lijeve strane je snimak ekrana zabilježen na okvirno 00:38 sekundi videozapisa objavljenog na domaćim Facebook stranicama, dok se sa desne strane može vidjeti snimak ekrana napravljen na 7:16 minutu snimka objavljenog na YouTube kanalu hromadske.

Druge platforme za provjeru činjenica takođe su se bavile ovom netačnom tvrdnjom, poput rumunske platforme Veridica. Analizu ovog portala od 20. marta 2022. možete pročitati ovdje.

Dakle, analizirani snimak prikazuje vojnu bazu u kojoj su pripadnici/e bataljona Aidar bili/e stacionirani/e i trenirali/e. Ipak, ne postoje nikakvi dokazi da je ovaj objekat korišten kao koncentracioni logor u kom je ovaj bataljon “mučio i ubijao civile”.

Takođe, ne postoje kredibilni i nezavisni izvori koji su izvijestili o otkrivanju koncentracionih logora u Ukrajini za vrijeme rata ove godine, što potvrđuje napredna Google pretraga.

Sam pojam koncentracionih logora nabijen je negativnim istorijskim kontekstom te je veoma ozbiljan i mračan. Kako Britannica navodi, on se odnosi na:

(…) zatvorenički centar za političke zatvorenike i članove nacionalnih ili manjinskih grupa koji su zatvoreni iz razloga državne bezbjednosti, eksploatacije ili kazne, obično izvršnom uredbom ili vojnim naređenjem.

Uzevši u obzir to da su u okupiranoj Ukrajini tokom Drugog svjetskog rata postojali logori u kojima su njemački okupatori ubijali Jevreje i pripadnike/ce drugih grupa, insinuacije da se u toj zemlji otvaraju koncentracioni logori bilo kakve vrste su još i mračnije.

Shodno činjenicama, tvrdnju da je vojska samoproglašene Luganske Narodne Republike pronašla koncentracioni logor u kom su pripadnici/e Aidar bataljona “mučili i ubijali civile”, objavljenu na Facebook stranici Srpski narodni info (Српски народни инфо), ocjenjujemo kao lažnu vijest.

Druge objave iste tvrdnje dobijaju ocjenu prenošenje lažnih vijesti.